¶ WSTĘP
Zielony budynek, a dokładniej – budynek zrównoważony, to obiekt oszczędny, komfortowy i stworzony z poszanowaniem środowiska naturalnego. Projektując, budując i użytkując zielone budynki, jednocześnie spełniamy nasze bieżące potrzeby, a także dbamy o to, aby następne pokolenia mogły zaspokoić swoje przyszłe potrzeby. Na wszystkich etapach życia takiego budynku uwzględnia się metody oszczędzania zasobów naturalnych i dbania o środowisko.
W murach spędzamy około 90% swojego czasu, więc kluczową kwestią jest to, jak budynki, w których przebywamy, wpływają na nas. Zielony budynek to nie tylko wysoka efektywność energetyczna i odpowiedzialne gospodarowanie wodą. To także wysoka jakość środowiska wewnętrznego, mierzona poziomem komfortu akustycznego i cieplnego, dostępem do światła dziennego, doskonałą wentylacją i niskim poziomem zanieczyszczeń powietrza.
Wypełniając swoją misję, polegającą na upowszechnianiu budynków spełniających powyższe cele, w tym budynków mieszkalnych, Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego PLGBC, opracowało pierwszy polski system certyfikacji wielokryterialnej pozwalający uzyskać certyfikat ZIELONY DOM, tym samym przyczyniając się do transformacji budownictwa mieszkaniowego.
Informacje, wyodrębnione obszary oraz kryteria zawarte w niniejszym podręczniku podane są z uwzględnieniem ambitnych celów, obowiązujących przepisów i dobrych praktyk w kontekście budownictwa zrównoważonego.
Ze względu na czysto informacyjny charakter niniejszego dokumentu, Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego PLGBC zastrzega sobie prawo do wprowadzania w nim zmian lub modyfikacji.
Niniejszy podręcznik zawiera odniesienia i inne materiały bibliograficzne opracowane przez osoby trzecie. Istnienie takich odniesień nie oznacza sponsorowania lub przynależności do osób trzecich.
Informacje i materiały zawarte w tym przewodniku są wiarygodne i dokładne, przygotowane zgodnie najlepszą wiedzą Stowarzyszenia, jednak nie są one objęte żadną gwarancją.
Realizacja tej wersji wytycznych certyfikacji ZIELONY DOM była możliwa dzięki uczestnikom Grupy Roboczej ZIELONY DOM, którzy poświęcili swój czas, dzieląc się swoją wiedzą w dziedzinie budownictwa zrównoważonego oraz dzięki wsparciu Polskiego Związku Firm Deweloperskich.
Certyfikat ZIELONY DOM został opracowany w ramach unijnego projektu SMARTER Finance for Families. Inspiracją przy tworzeniu kryteriów certyfikacji dla polskich warunków były certyfikaty: rumuński Green Homes, włoski GBC Home, irlandzki HPI, udostępnione przez partnerów konsorcjum projektu SMARTER, a także certyfikacje międzynarodowe BREEAM i LEED.
¶ CERTYFIKAT ZIELONY DOM
Certyfikat ZIELONY DOM jest pierwszym, polskim, wielokryterialnym certyfikatem oceniającym inwestycje mieszkaniowe w ramach budownictwa zrównoważonego. Skierowany jest przede wszystkim do sektora inwestycji deweloperskich. Ze względu na złożoność procesu inwestycyjnego wskazane jest, aby idea certyfikacji rozważana była na etapie koncepcji projektu inwestycji mieszkaniowej, co pozwoli na efektywne wdrażanie rozwiązań ekologicznych i energetycznych bez wzrostu kosztów tych rozwiązań. Certyfikatem mogą być objęte budynki wielorodzinne, jednorodzinne oraz budynki mieszkalne na wynajem, a procesem certyfikacyjny przypisany jest do inwestycji mieszkaniowej rozpoczynającej się w określonym czasie na danym terenie*.
*szczególne przypadki należy uzgadniać z jednostką certyfikującą – Polskim Stowarzyszeniem Budownictwa Ekologicznego (PLGBC).
¶ Obszary certyfikatu
System oceny budynków mieszkalnych ZIELONY DOM jest systemem dobrowolnym. W ramach środowiskowej i energetycznej oceny inwestycji mieszkaniowych, która pozwala na uzyskanie certyfikatu ZIELONY DOM, wyodrębniono 6 obszarów:
- ZARZĄDZANIE INWESTYCJĄ
- MIEJSCE I LOKALIZACJA
- MATERIAŁY I ZASOBY
- ZDROWIE I KOMFORT UŻYTKOWNIKA
- GOSPODAROWANIE WODĄ
- OPTYMALIZACJA ZUŻYCIA ENERGII
W ramach powyższych obszarów oceniane są odpowiednie kryteria dla budynków wielorodzinnych i jednorodzinnych, które różnią się swoim zakresem. Wykorzystując zestaw kryteriów w poszczególnych obszarach, certyfikat ZIELONY DOM ocenia efektywność energetyczną oraz ekologiczną realizowanych budynków, weryfikując, czy budynek jest zrównoważony w fazie projektowania, podczas budowy i eksploatacji.
¶ Zestawienie kryteriów w ramach certyfikatu
Poszczególne obszary zawierają kryteria wymagane i punktowane, z podziałem na budynki wielorodzinne i jednorodzinne przedstawione poniżej.
*Punkty uzyskane w ramach kryterium ZAR 6 (ZAR 6.3, ZAR 6.4 ZAR 6.5) nie mogą stanowić punktów decydujących o przyznaniu certyfikatu ZIELONY DOM (monitorowanie użytkowania budynku odbywa się w ciągu pierwszego roku jego użytkowania). **Kryteria ENE 2.0, ENE 3.0 i ENE 4.0 w ramach oceny budynku traktowane są niezależnie, jako kompleksowa ocena energetyczna budynków, dlatego budynek można oceniać tylko w jednym wariancie.
Dodatkowo, w ramach oceny budynków można uzyskać punkty Premium (maksymalnie do 10 pkt) za zastosowanie innowacyjnych rozwiązań, nieuwzględnionych w wyszczególnionych obszarach certyfikatu ZIELONY DOM.
W poszczególnych obszarach znajdują się kryteria, które są wymagane na każdym poziomie oceny budynków mieszkalnych, tzw. kryteria wymagane.
¶ System punktacji dla budynków jednorodzinnych i wielorodzinnych
System oceny obejmuje sześć obszarów środowiskowych, z możliwością uzyskania odpowiedniej ilości punktów, zgodnie z tabelą poniżej.
W ramach realizacji inwestycji mieszkaniowej możliwe jest uzyskanie dodatkowych punktów Premium za rozwiązania innowacyjne, nie uwzględnione w prezentowanych obszarach. O przyznanie punktów PREMIUM należy zwrócić się do jednostki certyfikującej PLGBC. Uzyskane punkty Premium dodawane są do sumy wszystkich uzyskanych punktów w poszczególnych obszarach (po uzyskaniu minimum 35%) i na tej postawie obliczany jest procent uzyskanych punktów oraz odpowiedni poziom certyfikatu ZIELONY DOM.
System punktacji kredytowej opiera się na następujących parametrach:
- wszystkie kryteria mają wartość co najmniej 1 punkt,
- kryteria oznaczone jako wymagane są obowiązkowe i nie mają wartości punktowej,
- nie ma wartości punktów ułamkowych ani ujemnych,
- możliwych do uzyskania jest 190 punktów bazowych, które stanowią 100% wszystkich punktów,
- ostateczny uzyskany poziom certyfikacji uzyskuje się poprzez procentowe określenie uzyskanych punktów.
¶ Poziomy certyfikatu
Certyfikat ZIELONY DOM można uzyskać na jednym czterech poziomów, zgodnie z wytycznymi przedstawionymi w tabeli poniżej.
¶ PROCES CERTYFIKACJI
¶ Planowanie zielonego projektu
Sugeruje się, aby inwestor/deweloper rozważający ubieganie się o certyfikat ZIELONY DOM dla planowanej inwestycji mieszkaniowej, przeprowadził ocenę wstępną projektu pod kątem określonych wymagań w certyfikacie (lokalizacja, koncepcja otoczenia i wyposażenia budynku, poziom efektywności energetycznej, itp.).
¶ Rejestracja projektu
Inwestor/deweloper decydujący się na proces certyfikacyjny zobowiązany jest do rejestracji projektu w jednostce certyfikującej PLGBC oraz dokonania opłaty rejestracyjnej.
¶ Konsultacje z audytorem i wybór kryteriów
Inwestor/deweloper wraz z akredytowanym przez PLGBC audytorem (osobno zatrudniony przez inwestora/dewelopera), we współpracy z zespołem projektowym, dokonują wyboru kryteriów dla danej inwestycji mieszkaniowej, koniecznych do osiągnięcia pożądanego wyniku i otrzymania odpowiedniego poziomu certyfikatu.
¶ Umowa certyfikacyjna
W celu rozpoczęcia procesu certyfikacyjnego inwestor/deweloper podpisuje z PLGBC (jednostką certyfikującą) umowę certyfikacyjną oraz wnosi opłatę precertyfikacyjną, zgodną z aktualną tabelą opłat. Po podpisaniu dokumentu oraz pozytywnej wstępnej weryfikacji wybranych kryteriów przez PLGBC, inwestor/deweloper może rozpocząć promocję swojego projektu jako precertyfikowanego (ubiegającego się o certyfikat ZIELONY DOM), informując potencjalnych nabywców o zielonych kryteriach, które realizuje w ramach projektu.
¶ Doradztwo i nadzór audytora
Audytor (zatrudniony przez inwestora/dewelopera) doradza zespołowi projektowemu w trakcie całego procesu budowlanego, aż do momentu oddania nieruchomości do użytku, w celu doprowadzenia do pomyślnego wypełnienia wyznaczonych dla inwestycji kryteriów. Zakres współpracy pomiędzy audytorem i inwestorem/deweloperem określany jest przez obie strony. Proces doradztwa i nadzoru ma na celu zapewnienie, że inwestycja mieszkaniowa spełni lub wykroczy poza ustalone kryteria.
¶ Przyznanie certyfikatu ZIELONY DOM
Po zakończeniu realizacji inwestycji, audytor przedstawia PLGBC wszystkie potwierdzenia spełnienia kryteriów uzgodnionych w umowie certyfikacyjnej, a inwestor/deweloper wnosi opłatę za certyfikację zgodną z aktualną tabelą opłat. Następnie PLGBC dokonuje weryfikacji dostarczonej przez audytora dokumentacji i na tej podstawie podejmuje decyzję o nadaniu certyfikatu ZIELONY DOM na odpowiednim poziomie (Poziom 1 do 4). Inwestor/deweloper otrzyma ostateczną kartę wyników oraz powiadomienie o pomyślnie zakończonym procesie certyfikacji.